Монгол улсад элэгний хавдрын өвчлөл ихсэх хандлагатай байгаа бөгөөд эмийн эмчилгээнд гаж нөлөө багатай ургамлын гаралтай эм хэрэглэх хандлага нэмэгдэж энэ чиглэлийн судалгаа эрчимтэй өрнөж байна. Бидний судалгааны ажлын зорилго нь Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын хандны элэгний хавдрын эсэд үзүүлэх нөлөөг in vitro орчинд судлан тогтоох явдал юм. Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлаас гаргаж авсан этанолын ханд элэгний анхдагч өмөнгийн эсэд дарангуйлах нөлөөтэй байх магадлалтай. Судалгаанд элэгний хавдрын анхдагч эсийн өсгөвөр-PCC, нохойн бөөрний MDCK шугаман эс болон Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын газрын дээд хэсгийн этанолон ханд, Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын үндэсний этанолон хандаас ялгасан Skullcap бэлдмэлийг ашиглав. Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын ханд болон Skullcap бэлдмэл нь эсийн геномын ДНХ-д нөлөөлж задрал, гэмтэл үзүүлээгүй. Харин нэгж эсээс ялгасан ДНХ-ийн концентраци харилцан адилгүй байгаа нь хандаар үйлчилсэний дараа амüд үлдсэн эсүүдийн тоотой шууд хамааралтай байх магадлалтай. Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын ханд болон Skullcap бэлдмэл нь шууд ДНХ-д нөлөөлөхгүй, өөр механизмаар эсийг үхэлд хүргэж байна. Бидний судалгаагаар Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын ханд 100 µg/ml бэлдмэл эсийн Bcl-2 генийн экспрессийг идэвхжүүлж 6%-иар байв. Skullcap бэлдмэл (100 µg/ml) 4,8 %, Байгалийн гүүн хөх Scutellaria baicalensis (Georgi) ургамлын ханд 13,2%-иар ZFYVE1 генийн экспрессийг дарангуйлж байна. 100 µg/ml концентраци бүхий бэлдмэл болон хандаар үйлчлэхэд тус бүр GAPDH генийн экспресс 13,4% ба 18,9%-иар тус тус дарангуйлагдсан. 100 µg/ml бэлдмэл болон хандаар GPR175 генийн экспрессийг 34,1% ба 41,5%-иар тус бүр дарангуйлж байв. Бидний судалгааны дүнд 100 µg/ml хандаар үйлчлэхэд GPC3 генийн экспресс илэрсэнгүй. Судалгаагаар эсийн апоптозийн процессийг гүйцэтгэгч CASP3 генийг олшруулах туршилтыг 3 давталттай явуулсан ч уг ген илэрсэнгүй.

Background: The global urgency for environmentally friendly technologies has steadily intensified, and as a result, the synthesis of silver nanoparticles with antibacterial properties derived from medicinal plants traditionally used to combat bacterial infections has garnered significant interest. Goals: This research endeavors to synthesize silver nanoparticles utilizing Jidanga and Banzdo plants, widely recognized in traditional medicine, while elucidating their physical, chemical attributes, and biological potential. Methods: The physicochemical characteristics of these silver nanoparticles, synthesized through phytosynthesis, were meticulously examined via various analytical techniques. Ultraviolet and visible light spectrophotometry (UV/Vis), Photon Cross Correlation Spectroscopy (PCCS), Atomic Force Microscope (AFM), Infrared Spectroscopy (FTIR), and X-ray Crystallography (XRD) were employed for comprehensive analysis. Additionally, their antitumor efficacy was assessed via MTT assay utilizing RAW264.7 cell cultures, while antibacterial properties were evaluated through agar diffusion tests against selected bacterial strains. Results: Silver nanoparticles exhibited distinctive UV/Vis absorption peaks at 407-426 nm, affirming their composition. PCCS measurements revealed nanoparticles with hydrodynamic diameters spanning from ~100 nm to ~450 nm, while AFM imaging showcased spherical nanoparticles ranging from ~35 nm to ~97 nm. Crystallography analysis identified both simple cubic and polycrystalline structures. FTIR analysis unveiled the presence of organic compounds adsorbed onto the nanoparticle surfaces, in addition to silver bonds. Notably, the aqueous and ethanolic extracts of Banzdo plants demonstrated dose-dependent inhibition of RAW264.7 cell growth via the MTT assay. Furthermore, the silver nanoparticles exhibited antibacterial activity against a range of test bacteria with inhibition zones spanning 1-4 mm. Conclusion This study successfully synthesized silver nanoparticles utilizing Jidanga and Banzdo plants from traditional medicine, comprehensively characterizing their physicochemical attributes and demonstrating their biological activity. These findings hold promise for the future utilization of phytosynthetically derived silver nanoparticles.